Với một hành trang nhỏ, chỉ vỏn vẹn một chiếc xe máy, một ba lô với vài thứ cần thiết và một chiếc máy ảnh là đủ để các bạn thực hiện chuyến “phượt” đầy thú vị và hấp dẫn. Cùng với niềm đam mê, khao khát khám phá vùng đất mới, con người mới còn lắm bất ngờ lẫn không ít khó khăn, nhưng ít nhiều giúp các bạn trẻ- những thành viên tham gia phượt rèn luyện kỹ năng sống - hành trang cần thiết để vững bước vào đời.
Nói đến Hà Giang là nói đến một vùng đất giàu bản sắc văn hoá tộc người. Sự quần tụ sinh sống của 22 tộc người trên mảnh đất Hà Giang đã tạo nên một trong những bộ phận văn hoá phong phú và độc đáo nhất trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Nhận diện văn hoá tộc người, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá tộc người không chỉ là một trong những vấn đề cơ bản trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước mà còn là vấn đề cấp bách đang đặt ra đối với sự tồn tại và phát triển của từng tộc người trước sự biến đổi nhanh chóng, nhiều mặt của đời sống xã hội.
Một vài chia sẻ nhỏ cho bạn khi đi phượt Hà Giang bằng xe máy
Điều đầu tiên khi sử dụng xe máy lưu thông trên đường là bạn phải có giấy phép lái xe theo đúng loại xe mà mình đang sử dụng, phải có Giấy bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc cho xe đó, bắt buộc phải đội nón bảo hiểm cho người ngồi trên xe.
Một nhóm xe máy không nên quá 6 chiếc nếu 1 thành viên không có kỹ năng đi nhóm. Chỉ vượt quá 8 chiếc nếu tất cả thành viên đã quen với kiểu đi của nhau. Người nào càng ít kinh nghiệm thì vị trí của người đó càng gần về cuối. Làm như vậy là để người đó không gây tai nạn liên hoàn.
1. Chốt và dẫn đoàn
Phải phân công người dẫn đoàn và người chốt đoàn: về nguyên tắc, dẫn đoàn dẫn đường đi và điều phối tốc độ của đoàn (ví dụ: khi có đoạn giới hạn tốc độ tối đa) và tính toán khi nào cả đoàn nên dừng lại như khi đổ xăng, thay quần áo (mưa, rét, nóng), hay các việc khác. Còn chốt đoàn nhằm đảm bảo không ai bị rớt lại đoàn và đảm bảo đoàn đi với khoảng cách đồng đều. Khi có ai tụt lại, chốt đoàn phải tụt lại theo và cùng xe tụt lại đó đi nhanh hơn để bắt kịp đoàn. Chính vì vậy, Cần phân công 2 xe đi cuối thay nhau chốt và giám sát lẫn nhau.
Xe dẫn đoàn thì đến chỗ rẽ thì dừng lại chờ mọi người cùng rẽ. Trong trường hợp dừng trời tối, mọi người dừng lại thì bật xi nhan phải để các xe khác còn nhìn thấy mà chọn lựa việc tham gia đoàn (nếu là thành viên) hay né ra chỗ khác mà không cán phải chúng ta. Dẫn đoàn cần đặc biệt tinh tế trong việc cho mọi người dừng, nghỉ; căn tầm xăng; chọn chỗ rộng, thoáng, cảnh đẹp. Ngoài ra phải chú ý đường, biển báo. Biển báo hạn chế tốc độ.
Chốt đoàn phải mang đồ nghề sửa xe, cứu thương và có hiểu biết cũng như khả năng xử lý và phản ứng nhanh với các sự cố hỏng hóc về xe cộ, sơ cứu.
2. Đối với người ngồi sau
Kiểm tra xe trước mỗi chuyến đi: đảm bảo an toàn khi đi đường và không làm tổn hại đến xe của mình.
Về khoảng cách giữa các xe: Ở các đoạn Quốc lộ hay cao tốc, khoảng cách giữa các xe khoảng 50m là vừa (vì tốc độ xe khi đó khoảng 50-60 km/h) đảm bảo an toàn.
Khi chạy tối, tốc độ sẽ giảm và các xe có thể đi gần nhau hơn – khoảng 20m – tuy nhiên, lúc này xe trước và xe sau sẽ đi so le với nhau (như trên 2 đường thẳng song song, nhưng không cách quá xa, (như vết chân trên cát). Lợi ích của việc đi so le với nhau là các xe có thể soi đèn cho nhau, không bị khuất tầm nhìn, và nếu có xe nào rủi ro ngã thì xe sau không bị dính theo. Trong trường hợp không áng chừng được khoảng cách, mỗi xe đi làm sao để ít nhất nhìn được một xe đi sau và một xe đi trước mình. Đảm bảo mình đi đúng theo đội và người đằng sau cũng đi đúng theo mình.
Khi trời tối nếu dừng lại yêu cầu các xế bật xi nhan xe để các xe nhận ra nhau, và để các phương tiện khác nhận biết xe.
Dọc đường đi, khi xe nào có vấn đề gì cần dừng khẩn cấp hoặc cần sự hỗ trợ của mọi người, các người ngồi sau sẽ phải có trách nhiệm liên lạc với người ngồi sau của dẫn đoàn hoặc xe nào gần ngay mình nhất. Chính vì thế người ngồi sau xe dẫn đoàn lưu ý có số của tất cả những người ngồi sau khác trong máy điện thoại, để khỏi mất công moi giấy ra tìm số khi cần. Các người cầm lái cũng cần chỉ đạo những người ngồi sau quan sát xe đi trước đi sau trong đoàn, để đảm bảo mọi người luôn quan sát thấy nhau để có thể bảo vệ và đảm bảo an toàn cho nhau.
Người cầm lái cẩn thận, chắc chắn và có tinh thần trách nhiệm với người ngồi sau cũng như trách nhiệm với lịch trình của cả đoàn.
Không vượt xe dẫn đầu trong bất cứ trường hợp nào: Xe dẫn đi nhanh mình đi nhanh, họ đi chậm mình đi chậm, họ dừng mình cũng phải dừng. Nếu bắt buộc phải vượt với lý do chính đáng thì sau đó phải giảm tốc độ xuống 10 km/h chờ họ vượt lên rồi mới được trở lại vận tốc ban đầu.
Đến chỗ rẽ, xe dẫn đầu sẽ dừng lại chờ đủ người rồi đi. Đề nghị mọi người dừng sau xe dẫn đầu theo thứ tự trước sau. Không dừng trước xe dẫn đầu, không dồn cục quanh xe dẫn đầu gây cản trở giao thông và có thể gây nguy hiểm.
Qua ngã ba ngã tư không thấy xe dẫn đầu đứng chờ thì mặc định đi thẳng.
Khi đi đường dài trong một nhóm có đội hình hàng hai hoặc tản mác, nếu một người chạy bên cạnh đội hình mà gặp chướng ngại (hoặc làn đường đột ngột thu hẹp) thì người đó phải có trách nhiệm tự giảm tốc độ và đi nối vào sau đoàn xe. Tuyệt đối không lao vào giữa đoàn có thể gây tai nạn cho cả đoàn. Nếu có thành viên thiếu kinh nghiệm mà làm như vậy, thành viên đi phía trong có thể dùng thân xe ngăn cản và ra hiệu lui về phía sau.
Việc quan sát xe trong đoàn phân biệt ra ngày và đêm:
Ban ngày thì cả đoàn nên bật đèn xe để nhìn qua gương chiếu hậu là thấy từ xa. Xe dẫn đoàn thỉnh thoảng cũng phải quan sát xem có đủ xe không (tránh xe trong đoàn tụt hậu mà không biết).
Ban đêm thì đoàn nên đi chậm lại, khoảng cách giữa các xe gần nhau. Nên dán đề can phản quang ở mặt nạ xe máy và đằng sau mũ bảo hiểm để đoàn dễ nhận biết nhau. Đặc biệt các xe phải nhớ vị trí và thỉnh thoảng phải tập trung quan sát điểm danh lẫn nhau.
Các xe đi nửa cuối đoàn khi vượt nhau phải ra hiệu để nhận biết vị trí của nhau. Hai xe áp chốt và xe chốt phải thường xuyên quan sát lẫn nhau.
3. Không phạm cấm kị
Tuyệt đối không được vượt dẫn đoàn, trừ khi đang đà lên dốc, nhưng sau khi lên dốc xong phải giảm tốc độ nhường dẫn đoàn đi trước.
Tuyệt đối không được tách đoàn
Tuyệt đối không được lạng lách đánh võng khi đang lưu thông trên các tuyến đườngCác vấn đề cư xử, hành xử với dân địa phương, mọi người đều biết phải làm gì tốt nhất cho mình và cho người khác.
Không uống nhiều bia rượu trong các chặng nghỉ trên đường đi (đặc biệt là các chặng nghỉ trưa, giữa đường) hoặc làm ảnh hưởng đến lịch trình của ngày tiếp theo.
Khi đi trên đường ngoài việc chào hỏi các nhóm khác, không nên tùy tiện gia nhập vì lý do an toàn của bản thân bạn. Không khiêu khích hoặc nhận xét thô thiển về các loại xe của nhóm khác. Chỉ phát ngôn liên quan đến kỹ thuật khi mình biết rõ và có kinh nghiệm.
4. Vượt ôtô
Không được vượt khi trước mặt là khúc cua khuất tầm nhìn, ta không biết đằng trước có xe ngược chiều gì. Nếu cố vượt thì xác suất gặp tai nạn là cực kỳ cao.
Bật xi nhan trái, nhá còi liên tục và di chuyển vào vùng gương chiếu hậu trái của ô tô.
Chờ đến khi ô tô có dấu hiệu nhường đường mới được vượt. Không thì tiếp tục chờ cho đến khi nó nhường đường.
Cần đặc biệt kiên nhẫn và cẩn thận khi vượt xe siêu trường, xe container. Những loại xe này thân rất dài, khó vượt, hút.
Nếu xe ngược chiều phóng nhanh tiến gần và lấn hết làn đường thì phải tấp ngay vào sát lề bên phải, thậm chí nếu cần có khi phải phi tạm xuống mương, ruộng để tránh. Nhiều xe đi lấn hết đường và không thèm tránh ai cả.
5. Đi đường đèo dốc
Tùy độ dốc mà về số thích hợp: 3, 2, 1
Không đi xe ga (Attila, SCR, LX, SH, PS, Nouvo, Mio, Click…), vừa hại xe vừa nguy hiểm khi lên dốc xuống dốc.
Cách nhau tối thiểu 10m, nếu không sẽ đâm xe liên hoàn khi xe đầu bị đổ. Nhất là khi xuống dốc.
Khi lên dốc, nếu vít ga không thấy gì là do máy quá nóng. Phải dừng lại, nghỉ 15 phút chờ máy nguội. Tuyệt đối không phun nước vào máy vì sẽ gây nứt.
Các xe phổ thông, đời không quá cũ thì phanh trước là đĩa, phanh sau là cơ (phanh đùm). Khi lên dốc, khói xe khét, phanh sau không khét. Khi xuống dốc khói xe không khét nhưng phanh sau khét. Đây là điều bình thường. Nếu cảm thấy mùi khét phát ra ở máy chứ không phải ở đuôi xe (nơi có ống xả và phanh sau) thì phải dừng lại xem xét).
Khi xuống dốc không được cắt côn để xe trôi tự do. Nếu cảm thấy xe trôi dốc quá nhanh cầm bóp kết hợp hai phanh đồng thời về số 3, thậm chí sô 2 để hãm bớt.
Cuối cùng, mỗi thành viên hãy luôn tự ý thức : trên đường Phượt điều gì cũng có thể xảy ra, mỗi người chúng ta hãy luôn cẩn thận, ngoài sống vì đam mê của mình cũng cần sống vì niềm vui của những người xung quanh nữa, có biết bao người mà niềm vui của họ chỉ đơn giản là thấy chúng ta luôn mạnh khỏe. Trước khi cơn say mạo hiểm đẩy chúng ta vào một hành động điên rồ và bất cẩn nào đó, hãy nghĩ đến những ai sẽ khóc nếu ta không trở về.
Chỉ được vượt bên trái, trừ khi đường có làn dành riêng cho xe máy.
Do vậy việc kiểm tra tổng thể xe là rất cần thiết. Đặc biệt là 2 phanh trước sau.
Gió mạnh, dễ bị đuôi xe quệt vào. Do vậy chỉ vượt khi đường đủ rộng và xe ô tô đã chắc chắn tỏ dấu hiệu nhường đường. Nếu loại xe này phóng nhanh thì chập nhận đi đằng sau.
* Lưu ý: Nếu bạn có ý định phượt Hà Giang bằng xe máy thì chú ý mang theo đầy đủ giấy tờ xe, xe có giấy chứng nhận bảo hiểm TNDS phù hợp, người ngồi trên xe phải đội mũ bảo hiểm đầy đủ, nên có kính mắt, đi giầy nhẹ hoặc giầy thể thao. Nên trang bị điện thoại có hệ thống google map, mạng Vina, Viettel, Mobi hoạt động tốt ở vùng này.
Nên đến Hà Giang vào thời điểm nào?
Hà Giang đi mùa nào cũng thấy đẹp, mỗi mùa có một vẻ đẹp khác nhau. Tuy nhiên, nếu đến với Hà Giang trong khoảng tháng 7 và tháng 8 thì nên mang theo sẵn áo mưa hoặc ô dù vì đó là thời điểm mùa mưa, bạn có thể găp những ngày mưa liên tục hay những cơn mưa rào bất chợt.
Chú ý: khi các bạn lên Hà Giang, phải chuẩn bị rất kĩ đấy, nhất là mùa lạnh này:
1. Xe máy phải cực khoẻ, có xe côn đi càng tốt vì leo lên mấy huyện như Đồng Văn, Xí Mần, Mèo Vạc ... thì toàn cua tay áo, dốc thẳng đứng, xe yếu là quang tèo ngay, tự tụt dốc luôn, trời sáng sớm và chiều muộn sương mù dầy đặc ko nhìn thấy đường núi non, cua, vực.. nên hết sức cẩn thận, tớ là dân bản địa đi còn sợ phát khiếp, huống hồ là các bạn toàn đi đường đồng bằng, nên có thể chủ quan... em nghĩ Nhân nên mượn xe hoặc đổi xe 1 một ai đó vì xe MAX II của Nhân yếu lắm không đi được đâu, leo mấy cái dốc của Mộc Châu mà đã ì ạch ...
2. Quần áo, khăn, mũ phải chuẩn bị đầy đủ trên đó gần núi đá nên lạnh lắm, không chuẩn bị cẩn thận lên đấy khóc không ra tiếng mẹ đẻ đâu, vì nhà dân thưa thớt, không vào xin sưởi ấm được, tốt nhất nên mang ít diêm đi nếu lạnh quá nhặt củi ven đường mà đốt lên sưởi ấm.
3. Gặp cây xăng bất kỳ nào thì đổ luôn không lên càng cao dân cư thưa thớt nói gì có trạm xăng mà bán, đấy là nói chung chung những vùng sâu cách huyện lớn khá xa nên phải vậy.
4. Lên Mèo Vạc nhiều xã còn chưa có điện lưới, nên trang bị mỗi xe máy 1 đèn pin. À hí hí tớ thấy về đêm nhìn lên bầu trời đầy sao, cứ cảm giác như với được thích lắm.
Một vài gợi ý hay cho bạn khi du lịch Hà Giang
1. Mùa hoa tam giác mạch
Đến Hà Giang, bạn không chỉ để lưu lại những bức hình đẹp,đi du lịch theo mùa hoa nở,bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng cả một góc trời rợp màu sắc hoa tinh khôi.
Thông thường hoa sẽ nở rộ vào cuối tháng 10,đầu tháng 11,tùy thời điểm gieo trồng của bà con trước đó. Hoa tam giác mạch có vòng đời khoảng một tháng,mới đầu hoa nở có màu trắng,sau chuyển sang phớt hồng,ánh tím và cuối cùng là đỏ sậm. Vì thế nên chú ý kiểm tra thông tin để có thể trải nghiệm đúng thời điểm tam giác mạch nở rộ.
Hoa tam giác mạch là đặc sản độc đáo của đồng bào Mông ở vùng đất cực Bắc Hà Giang. Thật khó có thể tin loài cây nhỏ bé với những chiếc lá xanh non và từng chùm hoa e ấp này lại là lương thực cứu đói cho đồng bào những ngày giáp hạt, tạo nên món bánh tam giác mạch có hương vị thật đặc biệt.
Như một lời hẹn, sau mùa lúa chín vàng óng khắp Tây Bắc, mùa hoa tam giác mạch lại về. Trên các diễn đàn của những người yêu du lịch, lời mời gọi hối hả của những người bạn lại thôi thúc ta lên đường ngắm loài hoa đẹp như cổ tích này.
Tam giác mạch có ở Lào Cai,Cao Bằng nhưng đặc sắc nhất là ở Hà Giang. Nơi này nổi tiếng với nhiều địa danh có cảnh quan tươi đẹp thắm sắc tam giác mạch: Hoàng Su Phì,Xín Mần,Phó Bảng,Phố Cáo,Sủng Là,Đồng Văn,Lũng Cú,Ma Lé… Ngoài việc khám phá cảnh quan mùa tam giác mạch rực rỡ sắc màu,bạn cũng có thêm nhiều cơ hội tìm hiểu cuộc sống người dân bản địa.
2. Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì
Có hai mùa đẹp nhất, “mùa lúa chín” thì đã nhiều người biết, nhưng “mùa nước đổ” thì chưa hẳn ai cũng hay.
Mùa lúa chín thì thường bắt đầu vào cuối tháng 9 đầu tháng 10 dương lịch.
Còn Mùa nước đổ thì đa phần ruộng Tây Bắc nước ta đổ ải vào tầm tháng 5 - 6, ít nơi tháng 7, một vài thửa có thể tích nước từ tháng 4; nhưng đẹp nhất vẫn là lúc đang cấy dở, tầm tháng 5 - 6.
Khách sạn, nhà nghỉ
Tại Hà Giang các bạn có thể nghỉ tại các khách sạn có giá trung bình 170.000- 350.000 như khách sạn Huy Hoàn, khách sạn Công đoàn, khách sạn Khánh Linh, khách sạn Cao Nguyên Đá (ở thị trấn Đồng Văn).
Theo các tài xế xe khách và một số khách du lịch "bụi". khách sạn tốt nhất ở Đồng Văn là khách sạn Hồng Ngọc nằm ngay thị trấn gần chợ phiên Đồng Văn, giá phòng từ 120.000 đồng đến 180.000 đồng/phòng (phòng có hai hoặc 3 giường). Nhà UBND thị trấn cũ ở cuối dãy phố cổ nay cũng là nhà nghỉ bình dân (có thể ngủ với giá 20.000 đồng/người) . Có khoảng 6 - 7 nhà nghỉ quanh đó giá rẻ hơn, dao động từ 80.000 đồng đến 120.000 đồng/phòng.
Mình liệt kê danh sách khách sạn được mọi người đánh giá tốt ở phía dưới
Quản Bạ :
Thường thì ở nhà nghỉ 567 ĐT: 0219.3.846.129
Nhà nghỉ Tam Sơn ĐT: 0219.3.846.543
Nhà hàng Hạ Sơn quán Quản Bạ ĐT: 0219.3.846.371
Đồng Văn
Ks Cao Nguyên Đá : 02193856868
Nhà nghỉ Hoàng Ngọc: 02193856020
Nhà nghỉ Khải Hoàn : 0219856147
Bác Chi 0977993071 (phía sau chợ Đồng Văn)
Anh Đức: 0982.791.830 (nhà anh chị này vừa kdoanh nhà nghỉ, vừa bán đồ dùng học sinh, ngay sát quán cafe karaoke, cũng gần gần Phố Cổ).
Nhà nghỉ Hiên Hoa: 0219.3856 216
Nhà nghỉ Lũng Cú:0219.3510 000
Ngoài các nhà nghỉ trên, bạn có thể đặt phòng ngủ ở Cà phê phố cổ Đồng Văn, ngủ dạng Dorm nhà sàn trên tầng 2 khá ổn, có đủ gối chăn màn đệm sạch sẽ. Giá khoảng 50k/người, liên hệ A.Khương, 0945378318
Huyện Mèo Vạc
Nhà nghỉ Nho Quế ĐT: 0219.3.871.322
Nhà nghỉ Cao Nguyên ĐT: 0219.3.871.440
Nhà nghỉ Khau Vai ĐT: 0917.706.503
Nhà hàng Hải Thúy ĐT: 0219.3.871.355
Khách sạn Mai Đào: 0219.3871 294
Khách sạn Hoa Cương: 0219.3871 888
Ăn uống
Ẩm thực là một phần bản sắc văn hóa độc đáo nơi đây, với nhiều món ngon và khác lạ. Khi bạn đi phượt đến đây hãy cố gắng thưởng thức tất cả các món ăn nơi đây có thể.
Món ngon nên thưởng thức ở Đồng Văn là: thịt gà, thịt bò khô, rau cải mèo, măng nứa và uống rượu ngô.
1.Bánh cuốn trứng
Nơi miền đá lạnh Hà Giang, người ta phải ăn món gì thật nóng, thật cay để chống chọi không khí u ám tỏa ra từ đá núi. Nhưng bánh cuốn trứng, đặc sản của miền địa đầu tổ quốc này, lại là “món lạnh”, dùng cùng chén nước lèo ninh xương nóng hổi, ngọt lừ.
Chén nước chấm hoàn thành, bạn chỉ cần khẽ gắp miếng bột ướt mỏng tang, bên trong ẩn hiện màu đỏ lòng đào của trứng, nhận chìm tất cả trong chén nước tự pha chế, rồi cảm nhận khẩu vị lạ mà khoái khẩu của miền đất tận cùng.Địa chỉ các hàng bánh cuốn tại Hà Giang
Thành phố Hà Giang : Bánh cuốn Bà Làn, 116A Lý Tự Trọng, Tp Hà Giang
Đồng Văn : Hàng bánh cuốn ngay cổng chợ Đồng Văn cũ
2. Cháo Ấu tẩu
Ở Hà Giang có nhiều món ăn độc đáo khiến du khách đã một lần tới đó đều không thể nào quên được. Cháo đắng, hay cháo ấu tẩu là một loại ẩm thực như thế.
Đêm mùa đông lạnh lạnh, lang thang ở thị xã Hà Giang, kiếm một góc quán và gọi món cháo ấu tẩu. Đủ các cung bậc mùi vị trong một bát cháo nhỏ: thơm lôi cuốn của gạo nếp cái hoa vàng trộn với gạo tẻ thơm được trồng trên nương nấu nhuyễn, vị bùi của củ ấu được ninh kỹ và nước hầm chân giò béo ngậy, mùi lá thơm, lá gia vị. Bát cháo ấu tẩu nhìn rất hấp dẫn bởi sự kết hợp hài hòa giữa gạo, thịt băm, nước xương, rau thơm...
Nấu được bát cháo ấu tẩu thực không đơn giản. Củ ấu sau khi ngâm kỹ trong nước vo gạo đặc một đêm rồi đem hầm trong vòng 4 tiếng. Gạo nếp cái hoa vàng được trộn với gạo tẻ thơm nấu nhuyễn trong nước hầm xương chân giò và bột củ ấu. Thêm chút thịt nạc băm nhỏ, chút gia vị phụ thêm nữa. Cháo khi ăn có vị đắng nên nhiều người gọi là cháo đắng.
Rất nhiều người khi đến với Hà Giang, nếu đã được thưởng thức một lần rồi sẽ tìm đến để ăn lại. Cháo ấu tẩu không chỉ là món ăn đơn thuần, mà còn là vị thuốc bổ giải cảm. Cháo đắng ở Hà Giang mùa nào cũng có, nhưng chỉ bán vào ban đêm. Mùa đông lạnh giá ở miền núi được ngồi trong không gian hàng quán ấm áp bếp hồng và thưởng thức món cháo ấu tẩu, cháo đắng Hà Giang cũng là một sự thích thú trong lối ăn chơi cho những người yêu thích khám phá điều mới lạ.
Địa chỉ bán cháo ấu tẩu ở Hà Giang
Đối diện Điện lực tỉnh Hà Giang
3.Thắng Cố
Là đặc sản của vùng cao nhưng không phải bạn trẻ dưới xuôi nào lên cũng thích
Mùi thơm của thảo quả, hạt dổi và củ sả, quyện với vị béo ngậy của thịt làm ấm lại không gian giữa tiết trời se lạnh. Đàn ông Mông đi chợ Đồng Văn đều mong được ăn một bát thắng cố, uống vài bát rượu với bạn bè. Người ta quan niệm ai có nhiều bạn thì người ấy được mời nhiều rượu. Người nào say khi về chợ là người tốt phúc bởi có nhiều bạn.
Cổng chợ huyện Đồng Văn giờ đã được kiên cố hóa, trông chẳng khác gì chợ dưới xuôi nhưng nhà cửa, mái che chẳng thể thay thế được những chiếc ô của bà con dân tộc. Vào giữa chợ, những gian hàng thắng cố được đặt sau khu bán đồ thực phẩm.Thịt lợn, thịt bò trong chợ được xiên cả nửa con treo lủng lẳng trên những chiếc móc to. Hàng rượu ngay sát điểm bán thắng cố. Rượu được đựng trong những chiếc can nhựa to hay vò sành mà những con ngựa đã miệt mài cõng xuống núi từ sớm tinh mơ hay từ đêm hôm trước. Một thế giới rượu thật phong phú, chan hòa mùi vị của men lá nồng nàn.
4.Cơm Lam Bắc Mê
Hà Giang là một vùng phì nhiêu với những loại gạo nếp thơm ngon nổi tiếng thì cơm lam Bắc Mê đang dần trở thành một đặc sản đặc trưng của đồng bào dân tộc Tày nơi đây.
Kỹ thuật chế biến cơm lam thật đơn giản. Nguyên liệu là gạo nếp được đãi ngâm kỹ, nước nấu thường là những mạch nước ngầm trong cùng cho vào cho ống tre rồi bịt lá chuối . . Người ta dùng loại cây non, thân ống, họ tre , mỗi dóng tre chặt bỏ một đầu ống, đầu ống còn lại tác dụng như cái đáy nồi. Gạo nếp vo sạch, rắc thêm chút muối, trộn đều, cho gạo vào ống tre, lượng nước đổ xâm xấp so với mặt gạo. Miệng ống được nút bằng lá dong tươi hoặc lá chuối khô và nướng lên Ống tre có gạo ấy được hơ trên ngọn lửa hoặc trên đống than hồng, vừa hơ vừa xoay tròn từ từ cho nhiệt tác dụng đều lên xung quanh vỏ ống. Chừng trên dưới một tiếng sau (tuỳ theo ống cơm to hay bé), mùi cơm nếp toả ra thơm lừng, ấy là dấu hiệu cơm đã chín.
5.Rêu nướng
Lâu nay, rêu đá chỉ được coi là 1 loại thủy sinh không nhiều tác dụng. Nhưng đối với người dân tộc Tày ở xã Xuân Giang huyện Quang Bình tỉnh Hà Giang, thì rêu đá được coi là đặc sản trong ẩm thực của họ.
Các món ăn được chế biến từ rêu đá còn được gọi là quẹ. Đây là một món ăn vừa ngon, vừa bổ, lại có hương vị rất riêng.Theo người dân địa phương, khi đi tìm rêu, họ thường chọn những bãi rêu lớn, bởi ở đó rêu vừa nhiều, vừa ngon. Rêu tươi đem về được vò đập thật kỹ cho sạch nhớt phù sa, sau đó có thể chế biến thành nhiều món.
Rêu suối tuy nhiều, nhưng những loại rêu ngon thì ít. Hơn nữa, rêu ăn được cũng theo mùa, bởi vậy đối với bà con nơi đây, rêu cũng là một món ăn quý… Rêu có thể được chế biến thành nhiều món như rêu rán, rêu khô nhưng độc đáo nhất vẫn là món trộn với các loại gia vị rồi đem nướng.
Rêu được kẹp vào những thanh tre rồi đưa lên bếp nướng
Người Tày thường có câu: "Quẹ chí áp, táp chí hơ", có nghĩa là nướng quẹ phải đặt áp vào than, nước ngọt và thơm của nó chưa kịp rớt xuống thì quẹ đã chín, khi nướng, không phải xoay nhiều lần mà nướng chín một bên, sau đó nướng tiếp bên còn lại. Khi dùng hai ngón tay bấm thấy mềm là quẹ đã chín. Vì rêu ăn được theo mùa nên ngoài việc chế biến rêu tươi, người ta còn phơi khô rêu, cất lên gác bếp để làm món ăn dự trữ. Chỉ khách quý mới được đãi món rêu khô trên gác bếp.
6.Xôi ngũ sắc
Cộng đồng các dân tộc vùng núi phía Bắc sở hữu một nền văn hóa ẩm thực vô cùng đa dạng và độc đáo. Trong đó, xôi ngũ sắc hội tụ được những giá trị truyền thống, mang ý nghĩa về quan niệm vũ trụ, triết lý âm dương và ý nghĩa nhân sinh cao đẹp.
Gọi là xôi ngũ sắc vì khác với các loại xôi thông thường, xôi ngũ sắc được tạo nên bởi năm loại xôi với năm màu khác nhau. Đó là màu đỏ, màu vàng, màu xanh, màu tím và màu trắng. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy xôi ngũ sắc tại các phiên chợ ở Hà Giang.
Cách chế biến xôi ngũ sắc của các vùng cơ bản giống nhau. Tuy nhiên, tùy điều kiện từng vùng, họ có thể pha trộn hoặc dùng các màu khác nhau ngoài những màu cơ bản trên để tạo nên xôi ngũ sắc. Nguyên liệu làm xôi ngũ sắc gồm: Gạo nếp thơm dẻo, hạt đều không lẫn tẻ, trộn với các loại lá cây rừng để nhuộm màu. Màu đỏ dùng quả gấc, lá cơm đỏ. Màu xanh dùng lá gừng, lá cơm xôi xanh, hoặc vỏ bưởi, vỏ măng đắng, đốt lấy tro ngâm với nước có pha chút vôi. Màu vàng dùng củ nghệ già giã lấy nước. Màu tím dùng lá cơm đen, hoặc lá cây sau… Trước khi nhuộm màu xôi, gạo nếp vo sạch đem ngâm trong nước lã từ 6 - 8 giờ để hạt gạo có độ nở vừa phải. Chia gạo ra thành 5 phần, mỗi phần tương ứng với một màu. Sau khi nhuộm màu, đến công đoạn cuối cùng là đồ xôi. Khâu này đòi hỏi phải thật khéo léo mới có được món xôi như ý. Gạo ngâm màu nào dễ phai nhất được cho vào chõ đầu tiên, kế đến là các màu còn lại, màu trắng trên cùng. Phải đồ mỗi màu một chõ riêng. Có nơi bày thành bông hoa 5 cánh, mỗi cánh một màu, có nơi bày theo hình ruộng bậc thang, mỗi bậc một màu, có nơi dùng khuôn gỗ đóng thành tháp, nhiều tầng…
7.Thắng dền ở Đồng Văn
Lên Đồng Văn, giữa thị trấn hun hút gió mùa đông mà được ngồi bên bếp lửa ăn bát thắng dền, thật không có gì ấm áp và thú vị bằng.
Thắng dền trông giống bánh trôi tàu ở Hà Nội, giống bánh cống phù ở Lạng Sơn, được làm từ bột gạo nếp, có thể làm chay hoặc bọc nhân đậu đỗ. Mỗi viên bột được nặn to hơn đầu ngón tay cái chút xíu, cho vào nồi nước dùng luộc, đến khi nổi lên chủ quán sẽ dùng muôi vớt ra. Thắng dền thơm ngon hay không là ở bát nước dùng, được pha bởi hỗn hợp ngọt ngào của đường, béo ngậy của nước cốt dừa và cay cay của gừng đun nóng. Có thể rắc thêm vừng hoặc lạc cho món ăn thêm bùi. Khách ăn thường bỏ một hai viên thắng dền vào ngậm trong miệng một lúc, ngấm cái vị ngọt béo của nước đường, vị cay se se của gừng tươi, vị bùi ngậy của vừng lạc.
8.Cam Bắc Quang
Đã từ lâu, cam sành trở thành một đặc sản nức tiếng mỗi khi người đi xa về gần nhắc đến đất Bắc Quang, thứ đến mới là chè. Có được điều đó là bởi vùng đất này có những điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng không giống với bất cứ vùng đất nào để tạo nên những trái cam mang hương vị riêng biệt, vô cùng ngọt ngào và hấp dẫn của miền núi rừng phía nam của tỉnh Hà Giang.
9.Lạp xưởng gác bếp
Để làm nhân lạp xưởng người ta chọn loại thịt nửa nạc nửa mỡ. Bởi nạc nhiều, lạp xưởng sẽ khô, sác; mỡ nhiều, lạp xưởng sẽ nhão, ăn mau ngấy nên loại thịt thích hợp nhất để làm lạp xưởng là thịt vai. Thịt được lạng bỏ lớp bì, thái miếng vừa phải, ướp muối, đường, bột ngọt. Và không thể thiếu một ít rượu trắng, một ít nước gừng và một ít quả mắc mật khô xay nhỏ ướp cùng. Theo kinh nghiệm của đồng bào nơi đây thì ướp thịt với rượu trắng và nước gừng như vậy khiến cho lạp xưởng sẽ có mùi thơm rất đặc trưng, để được lâu mà không bị hỏng.
Lạp xưởng khi đã khô thì để nguyên cả khúc đem chiên cho chín sau đó mới thái lát, khi ăn chấm với mắm gừng. Hoặc thái lạp xưởng thành các khoanh dầy vừa phải, chờ cho mỡ trong chảo thật nóng già thì cho lạp xưởng vào, đảo lên, rưới thêm ít nước mắm, rắc thêm chút hành tươi. Đĩa lạp xưởng thơm phức, mới trông đã thấy thèm. Cho nên ngày tết, dù có bao món ngon, lạp xưởng vẫn là món được mọi người đụng đũa nhiều hơn cả.
Lạp xưởng có mùi của nắng vùng cao, mùi của khói bếp, thoảng mùi gừng, mùi rượu, mùi mắc mật thơm một cách đặc biệt. Vị dai của lòng, vị ngọt của thịt nạc, vị béo của mỡ hòa quyện với nhau, ăn thật ngon miệng. Nhấp thêm chút rượu nữa thì càng thêm khoái khẩu.
Các nhà hàng quán ăn khi đi du lịch phượt Hà Giang
1.Huyện Quản Bạ
Nhà hàng Thương Tú
Nhà hàng Thanh Bình
Nhà hàng Hương Độ - Điện thoại : 0219 3846 289
Hạ Sơn Quán - Điện thoại: 0219 3846 371
2.Huyện Yên Minh
Quán Hải Yến ở cổng chợ
Nhà hàng Phúc Cái
Nhà hàng Thành Hanh - Điện thoại : 0219 3852 113
Nhà hàng Tuấn Đức - Điện thoại 0219 36290 500
Phong Vân Quán - Điện thoại 0219 3852 555
3.Huyện Đồng Văn
Nhà hàng Lan Béo - Điện thoại : 0219 3856148
Nhà hàng Nhị Tiến - Điện thoại : 0219 3856 217 đối diện cổng chợ cũ
Nhà hàng Âu - Việt
4.Huyện Mèo Vạc
Nhà hàng Hải Thúy - Điện thoại: 0219 3871 355
Nhà hàng Hải Thắm - Điện thoại: 0219 3871 043
Nhà hàng Long Hồng - Điện thoại: 0219 3871 429
Nhà hàng Chiều Mơ - Điện thoại: 0219 3871 102
Tối ở Đồng Văn còn có chè nóng, ngô nướng, mía nướng… Ngoài ra bạn cũng có thể thứ các món ăn dân tộc ở chợ như mèn mén (ngô xay đồ chín), xôi màu, thắng cố, bánh ngô.
Các điểm du lịch và khám phá
Chúng tôi đưa ra danh sách một số điểm không thể bỏ qua khi đến Đồng Văn. Bạn có thể tự sắp xếp lịch trình để đến các điểm mà bạn cho là thú vị nhất theo thời gian của mình.
- Cổng trời Sà Phìn, cách Đồng Văn 15km về phía Yên Minh (đường 4C) là điểm bạn cần phải đến. Từ Sà Phìn, bạn nên đi thăm điểm cực bắc của Việt Nam là Cột cờ Lũng Cú 26km nữa, dưới chân cột cờ là làng văn hóa Lô Lô, bạn có thể đi dạo vòng quanh.
- Từ Sà Phìn đi đến cửa khẩu Phó Bảng 7km, bạn có thể thăm Thị Trấn Cổ trên Cao Nguyên Đá.
- Từ cồng trời Sà Phìn nhìn xuống lòng thung lũng là di tích lịch sử nổi tiếng: nhà vua Mèo Vương Chí Sình.
- Chợ phiên Đồng Văn họp vào sáng thứ 7 hàng tuần, rất đông bà con dân tộc xuống chợ, chợ vui và vô cùng náo nhiệt.
- Khu vực phố cổ Đồng Văn với những ngôi nhà tường trình, mái ngói nung và tường rào bằng đá, vào ngày rằm hàng tháng cũng treo đèn lồng như phố cổ Hội An.
- Nếu có nhiều thời gian thì bạn có thể leo núi Đồn Cao nằm ngay phía sau khu chợ phiên, trên đó có thể ngắm toàn cảnh thị trấn Đồng Văn.
- Từ thị trấn Đồng Văn đi về phía Mèo Vạc khoảng 15km là Thiên hạ đệ nhất đèo Mã Pí Lèng, còn đèo đẹp và hùng vĩ nhất miền núi phía bắc, bên dưới thung sâu, có dòng Nho Quế bé xíu như một sợi chỉ xanh cắt ngang giữa những dãy núi đá tai mèo nhọn hoắt.
- Chợ Mèo Vạc cách Đồng Văn 28km họp vào sáng Chủ nhật hàng tuần.
Hà Giang có nhiều cảnh đẹp, bạn nhớ mang theo chiếc máy ảnh du lịch để lưu lại những khoảnh khắc ấn tượng.
Mang gì khi du lịch Hà Giang ?
Bạn nên mang theo quần áo ấm khi lên đến khu vực vùng cao vì khi hậu thay đổi đột ngột và thời tiết càng về đêm càng lạnh.
Chuẩn bị sẵn một số thuốc tây chữa các bệnh thông thường như cảm cúm nhức đầu vì du khách có thể mắc phải khi chưa thích ứng được với bình độn cao và khí hậu lạnh.
Túi thuốc cá nhân ít nhất phải có dầu gió, thuốc đau bụng, thuốc trị nhức đầu, kem thoa da chống muỗi, thuốc trị côn trùng cắn, kem thoa da trị bỏng hoặc dị ứng... Tùy theo sức khỏe cá nhân, cần mang theo đường ăn kiêng hoặc thuốc đặc trị riêng.
Du lịch Hà Giang chắc chắn sẽ cần đi bộ nhiều, bạn phải chú ý chọn loại giày êm, nhẹ, tất cotton mềm. Mang theo loại kem thoa chân dùng vào buổi tối để làm mềm da, giúp thư giãn và phục hồi mỏi mệt cho chân.
Những vật dụng khác như bộ kim, chỉ với chiếc kéo nhỏ, kim khâu tay, chỉ, nút áo, kim băng, có thể sẽ trở nên rất hữu dụng trong các trường hợp bất ngờ.
Ngoài ra, nếu có dự định dã ngoại và qua đêm trong rừng thì phải chuẩn bị thêm các bộ lều dã ngoại, diều, nồi nấu đa năng... để thỏa mãn nhu cầu tận hưởng không khí thiên nhiên hoang dã, tự thưởng thức bữa ăn theo ý mình.
Chúc bạn có một chuyến phượt Hà Giang vui vẻ, an toàn !
